1. โลภะ ความอยากได้....... โลภะ คือ ความอยากได้ของคนอื่นมาเป็นของตน อยากให้ตนมีเหมือนคนอื่น หรือมีมากกว่าผู้อื่น ความอยากมีหลายรูป แบบซึ่งจะก่อให้เกิดรากเหง้าของความชั่วทั้งปวง เช่น อิจฉา ความอยาก ปาปิจฉา- ความอยากอย่างชั่วช้า มหิจฉา- ความอยากรุนแรง อภิชฌาวิสมโลภะ -
ความอยากได้ถึงขั้นเพ่งเล็ง ความอยากที่เกิดมากขึ้น จะก่อให้เกิดความชั่วในตัวเองตามมา....... วิธีแก้ไขความอยากคือการใช้สติ ระลึกรู้ในตน
2. โทสะ ความคิดประทุษร้าย ...... โทสะ คือ ความคิดประทุษร้าย ได้แก่ การอยากฆ่า การอยากทำลายผู้อื่นๆ ความคิดประทุษร้ายเป็นรากเหง้าให้เกิดกิเลสได้หลายอย่าง เช่น ปฏิฆะ -ความหงุดหงิด โกธะ- ความโกรธ อุปนาหะ - ความผูกโกรธ พยาบาท ความคิดปองร้าย ถ้าปล่อยให้มีโทสะมาก ผู้นั้นจะเป็นคนชั่ว คนพาล และเป็นภัยต่อสังคม ....... วิธีแก้ไขโทสะ คือการใช้สติระงับตน และฝึกตนให้เป็นผู้มีอโทสะ
3. โมหะ ความหลงไม่รู้จริง......... โมหะ คือ ความหลงไม่รู้จริง ได้แก่ ความไม่รู้ไม่เข้าใจ ความมัวเมา ความประมาท เป้นรากเหว้าให้เกิดกิเลสได้ต่างๆมากมาย เช่น มักขะ- การลบหลู่คุณท่าน ปลาสะ - ตีเสมอ มานะ ถือตัว มทะ- มัวเมา ปมาทะ- เลินเล่อ โมหะทำให้ขาดสติ ไม่รู้ผิดชอบร้ายแรงกว่าโลภะ และโทสะ รวมทั้งส่งเสริมให้โลภะและโทสะมีกำลังมากขึ้นยิ่งด้วย .......วิธีที่จะทำให้โมหะลดลงนั้นจะต้องปฏิบัติตนเป็นผู้ที่มี อโมหะ ความไม่หลงงมงาย
เมื่อเรารู้ว่าอกุศลมูล3 หรือต้อนตอของความชั่วทั้งปวงมีอะไรบ้างแล้ว เราลองมาดู กุศลมูล3 กันบ้างนะคะ ........ กุศลมูล 3 หมายถึง รากเหง้าหรือต้นตอของความดีทั้งปวง ซึ่งเป็นหลักธรรมที่ตรงกันข้ามกับ อกุศลมูล มี 3 ประการดังนี้
1. อโลภะ ความไม่อยากได้ ......อโลภะ คือ ความเป็นผู้ไม่มีความทะยานอยาก เป็นผู้ที่มีสติระลึกรู้ตัวอยู่เสมอไม่ว่าจะกระทำสิ่งใดๆ มีแต่ความยินดีและพอใจในสิ่งที่ตนมีอยู่เท่านั้น .......การปฏิบัติตนเป็นผู้มีอโลภะนั้น จะต้องปฏิบัติธรรมที่ตรงกันข้ามกับโลภะ เช่น สันโดษ - ความพอใจ ทาน- การบริจาค จาคะ- การเสียสละ อนภิชฌา -ความไม่โลภไม่อยากได้ของผู้อื่น เป็นต้น
2. อโทสะ ความไม่คิดประทุษร้าย....... อโทสะ คือ การไม่คิดประทุษร้าย ไม่โกรธ ไม่ผูกพยาบาท จะทำอะไรก็มีสติรู้สึกตัวอยู่เสมอใช้ปัญญาในการประกอบการตัดสินใจต่างๆ ...... การปฏิบัติตนเป็นผู้มีอโทสะนั้น จะต้องปฏิบัติธรรมที่ตรงกันข้ามกับโทสะ เช่น เมตตา - ความปรารถนาให้ผู้อื่นเป็นสุข กรุณา- ความ
สงสาร อโกธะ- ความไม่โกรธ อพยาบาท -ความไม่ปองร้ายผู้อื่น อวิหิงสา -ความไม่เบียดเบียน ตีติกขาขันติ- ความอดทนต่อความเจ็บใจ เป็นต้น
3. อโมหะ ความไม่หลง ..... อโมหะ คือ ความไม่หลงงมงาย ไม่ประมาทอันเป็นสาเหตุให้เกิดความชั่วทั้งปวง ให้เป็นผู้มีสติปัญญามั่นคงใช้ปัญญา พิจารณาไตร่ตรองโดยยึดหลักเหตุผล เมื่อมีอโมหะเกิดขึ้นกับตัวแล้ว โลภะ โทสะ และโมหะ ก็มิอาจเกิดขึ้นได้ ..... การปฏิบัติตนเป็นผู้มีอโมหะนั้น จะต้องปฏิบัติ ธรรมที่ตรงกันข้ามกับโทสะ เช่น พาหุสัจจะ- ความเป็นผู้ศึกษารับฟังมาก วิมังสา- หมั่นตรึกตรองพิจารณา สัทธา เชื่อในสิ่งที่ควรเชื่อ โยนิโสมนสิการ- การรู้จักตรึกตรองให้รู้จักดีชั่ว ปัญญา รอบรู้ในสิ่งที่เป็นประโยชน์และไม่เป็นประโยชน์ เป็นต้น
เพื่อนๆก็รู้จักทั้ง อกุศลมูล3 และกุศลมูล3 แล้วนะคะ .... ชีวิตเราแม้จะเลือกเกิดไม่ได้ แต่เราก็เลือกทำความดีได้ ในเมื่อเรารู้ต้นตอของทั้งความชั่ว และต้นตอของความดี ถ้าเพียงแต่เราเลี่ยงที่จะทำสิ่งที่เป็นอกุศลซะ และพยายามทำสิ่งที่เป็นกุศล ชีวิตเราก็จะพบแต่ความสุขและความสบายใจ เชือ้หรือไม่เชื่อก็ต้องลองดูหละค่ะ
เจ๋งดีนะ
ตอบลบ